Ngày 31/5, Tổng thống đắc cử của Philippines, ông Rodrigo Duterte khẳng định rằng Philippines sẽ không dựa vào Mỹ. Điều này cho thấy sự độc lập của Manila đối với Mỹ trong trong vấn đề tranh chấp Biển Đông. Theo truyền thống, Philippines là một trong những nước kiên định ủng hộ Washington trong cuộc đối đầu với Bắc Kinh trên Biển Đông. Tuy nhiên, ông Duterte cũng bày tỏ ủng hộ các cuộc đàm phán đa phương để giải quyết tranh chấp về vấn đề Biển Đông, bao gồm Mỹ, Nhật Bản, Australia cũng như các bên có tuyên bố chủ quyền.
Những lựa chọn mới cũng cho thấy nỗ lực giải quyết bất đồng ở Biển Đông và nỗ lực làm cho mối quan hệ vốn đóng băng giữa hai nước Philippines và Trung Quốc có dấu hiệu sớm “nồng ấm”. Hãng thông tấn Tân Hoa Xã của Trung quốc đưa tin Chủ tịch Tập Cận Bình huy vọng hai bên sẽ “đưa quan hệ song phương trở lại quỹ đạo phát triển vững mạnh”. Trước khi ông Dutere đắc cử, Philippines đã đệ trình tranh chấp trên Biển Đông lên Tòa Trọng tài thường trực ở The Hague mặc dù Trung Quốc không công nhận vụ kiện này. Quan điểm phản đối chính trị kiểu truyền thống của ông Duterte khiến nhiều người so sánh ông với ứng cử viên tổng thống Donald Trump. Thái độ này đã gây thất vọng lớn cho các cử tri về thất bại của phe tinh hoa chính trị cầm quyền trong việc giải quyết vấn đề đói nghèo và bất bình đẳng dù tăng trưởng trung bình của Philippines dưới thời Tổng thống Aquino đạt trên 6%/năm.
X.T
tổng hợp