Trong những động thái được xem là mỗi bên đều đang “chìa cành ôliu” về phía còn lại, tân Tổng thống Phillipines Rodrigo Duterte khẳng định rằng quan hệ song phương sẽ trở lại con đường phát triển lành mạnh. Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cũng khẳng định khả năng về một mối quan hệ nồng ấm với Manila. Theo các nhà phân tích, quan điểm hòa giải của ông Duterte đối với Bắc Kinh là một sự chuyển hướng rõ nét so với người tiền nhiệm là ông Benigno Aguino. Quan hệ giữa 2 quốc gia này đã bị kiềm chế dưới thời ông Aquino, đặc biệt khi Manila đưa tranh chấp Biển Đông lên Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở Hà Lan. Ông Romana, Chủ tịch Hiệp hội Nghiên cứu Trung Quốc của Phillipines cho biết ông Duterte sẽ không bỏ qua vụ kiện nhưng không xem phán quyết của PCA là một cản trở lớn trong việc cải thiện mối quan hệ với Trung Quốc. Ông Duterte sẽ đòi hỏi những nhượng bộ kinh tế từ Bắc Kinh để đổi lấy việc Manila rút lại những tuyên bố chủ quyền trong khu vực.
Trong một dấu hiệu thể hiện mối quan hệ nồng ấm giữa Bắc Kinh và Manila, Chính quyền Phillipines nói rằng những ngư dân địa phương giờ đây có thể tự do đánh cá ở bãi cãn Scarborough bởi lực lượng tuần duyên Trung Quốc vốn đã giảm bớt các chiến dịch ở khu vực này. Theo Giáo Sư Xu Liping, điều này thể hiện Trung Quốc hết sức mềm dẻo trong việc giải quyết tranh chấp với Phillipines. Trong khi đó, Ông Ramana cho rằng Bắc Kinh nên phát triển hơn những động thái tích cực này để cải thiện mối quan hệ song phương, đặc biệt trong việc giải quyết triệt để vấn đề tư tưởng chống Trung Quốc mạnh mẽ ở quốc gia này.
Tuy nhiên, theo các nhà phân tích,Washington sẽ vẫn duy trì sức mạnh quan trọng đối với Manila ngay cả khi Tổng thống Duterte được cho là sẽ thận trọng trong việc cho phép Mỹ đặt thêm căn cứ ở Philippines. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter nói rằng Washington hy vọng duy trì mối quan hệ đồng minh an ninh chặt chẽ với Philippines - một trong những đồng minh thân cận nhất của Mỹ ở khu vực này. Giáo sư Xu Liping nhấn mạnh rằng quan hệ giữa Trung Quốc và Philippines được cải thiện hơn không có nghĩa là mối quan hệ đồng minh lâu năm giữ Mỹ và quốc gia này sẽ bị ảnh hưởng.
X.T
tổng hợp