Ngày 30/6 vừa qua, khi ông Rodrigo Duterte nhậm chức Tổng thống Philippines thì dường như mọi sự tập trung chú ý hướng vào thái độ gây hấn của Trung Quốc ở Biển Đông và kết quả vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc tại Tòa Trọng tài La Hay.
Mặc dù Philippines được coi là quốc gia thân Mỹ nhất thế giới (89% tin tưởng Tổng thống Obama theo số liệu năm 2014) nhưng ông Duterte đã nhiều lần lên tiếng từ bỏ mối quan hệ đặc biệt này. Bước ngoặt bất ngờ này của Philippines được ông Duterte thực hiện ngay sau phán quyết của Tòa Trọng tài. Khi đó ông đã tránh thể hiện thái độ của người chiến thắng và đề xuất cách tiếp cận hòa giải để trấn an làn sóng giận dữ ở Bắc Kinh. Trái với thái độ điềm tĩnh với Trung Quốc, ông Duterte dồn mọi sự khiêu khích về phía các cường quốc phương Tây. Để làm vừa lòng Trung Quốc, ông yêu cầu Mỹ rút về nước các binh sỹ đang giúp nước này chống lại các tay súng hồi giáo ở miền Nam đồng thời cáo buộc Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) tìm cách tiêu diệt ông.
Trung Quốc hào hứng đón nhận sự đổi chiều này và trải thảm đỏ chờ đón Tổng thống Duterte ở Bắc Kinh. Philippines đã hạ giọng trong các tuyên bố chủ quyền ở vùng biển xảy ra tranh chấp nhằm đổi lấy khoản tiền khổng lồ của Trung Quốc để cải thiện cơ sở hạ tầng đang đi xuống ở quốc gia này cùng với các khoản vay ngắn hạn, viện trợ quân sự cũng như hỗ trợ chiến dịch chống ma túy. Vì quân đội của Philippines có mối quan hệ khăng khít với Mỹ trên phương diện huấn luyện, sử dụng vũ khí nên các thỏa thuận an ninh quốc phòng liên quan đến Trung Quốc sẽ là rào cản đối với ông Duterte. Vị Tổng thống này cần phải có cách chính sách điều chỉnh sao cho phù hợp với tình hình thực tế. Có thể nói đây là bước ngoặt lớn và là lá bài rủi ro chưa từng có từ trước đến nay của Philippines.
X.T
tổng hợp