Các quốc gia ASEAN+ 3 đang cùng nhau hợp tác và tăng cường hội nhập thương mại thông qua việc ký kết các hiệp định thương mại tự do. Tuy nhiên, tiến trình hội nhập đang chậm lại do nhiều nguyên nhân. Cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ toàn cầu lớn nhất trong nhiều thập niên khiến nền kinh tế thế giới trở nên bất ổn từ năm 2008. Mặc dù đã có nhiều chuyển biến tích cực song hiện nay các nước vẫn phải tập trung đối phó với những khó khăn của cuộc khủng hoảng và chịu áp lực đòi bảo hộ từ các ngành công nghiệp trong nước ngày càng tăng lên. Điều này cũng khiến cho quá trình hội nhập thương mại trong ASEAN+3 chậm lại. Ngoài ra, Liên minh châu Âu (EU) vốn là biểu tượng điển hình của quá trình hội nhập song hiện nay đang tỏ rõ điểm yếu và bất cập. Trước những khó khăn từ cuộc khủng hoảng Hi Lạp và hiệu ứng ‘Domino” có thể xảy ra với EU, ASEAN+3 cũng sẽ dè chừng trong hợp tác thương mại và cần cân nhắc hơn đến mô hình hội nhập để tránh được những vấn đề mà EU đang phải đối đầu.
Tuy nhiên, bối cảnh hiện nay cũng tạo động lực cho quá trình hội nhập thương mại ASEAN+3 phát triển. Cạnh tranh ngày càng quyết liệt giữa Mỹ và Trung Quốc trên cả chiến trường chính trị- an ninh và kinh tế cùng sự can dự ngày càng tăng của Nhật Bản, Ấn Độ là cơ sở để ASEAN nói riêng và ASEAN+3 nói chung với các nguyên tắc mềm dẻo, thúc đẩy các quan hệ thương mại. Ngoài ra, hiện nay, Mỹ đang thực hiện chiến lược xoay trục (tái cân bằng) ở Châu Á- Thái Bình Dương, lôi kéo sự tham gia của không ít các nước thành viên ASEAN. Trước sự lớn mạnh đó, Mỹ đang đẩy nhanh quá trình đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) để tận dụng được cơ hội về thương mại tại các quốc gia Châu Á-Thái Bình Dương nói chung và ASEAN nói riêng. Ngoài ra, vòng đàm phán Doha thất bại trong 10 năm qua khiến cho niềm tin vào hệ thống thương mại đa phương bị lung lay. Các quốc gia, để bảo vệ lợi ích của mình đã gia tăng các thỏa thuận thương mại song phương và khu vực. Điều này khiến cho xu hướng khu vực hóa nói chung và hội nhập về thương mại ASEAN+3 nói riêng càng ngày càng gia tăng.
H.P