Trong khuôn khổ đề tài cấp Bộ “Phật giáo trong đời sống văn hóa tinh thần ở Đông Nam Á lục địa”, ngày 08/08/2024 Viện Nghiên cứu Đông Nam Á đã tổ chức Hội thảo Khoa học học “Biểu hiện của Phật giáo trong đời sống văn hóa tinh thần ở Đông Nam Á lục địa”. Hội thảo đã thu hút được sự tham gia của các nhà khoa học trong và ngoài Viện.
Phát biểu khai mạc, PGS.TS. Võ Xuân Vinh, Phó Viện trưởng Phụ trách Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, chủ trì Hội thảo, đã hoan nghênh nỗ lực của đề tài trong việc triển khai nghiên cứu và tổ chức các hoạt động sinh hoạt khoa học. Tại Hội thảo có năm tham luận được trình bày, trong đó tham luận đầu tiên mang tính khái quát chung cho hiện trạng Phật giáo tại các nước Đông Nam Á lục địa và các tham luận tiếp theo phân tích các khía cạnh Phật giáo ở từng quốc gia.
Đề dẫn Hội thảo, TS. Hà Thị Đan chủ nhiệm đề tài đã có bài trình bày về “Dấu ấn của Phật giáo trong đời sống văn hóa tinh thần ở Đông Nam Á lục địa”. Với phần trình bày này, TS. Hà Thị Đan đã chia sẻ khái quát về một số điểm nổi bật của Phật giáo hiện nay trong đời sống văn hóa tinh thần của các nước Đông Nam Á.
Tham luận thứ hai của ThS. NCS. Vũ Thị Hải Hà có tiêu đề “Ảnh hưởng của Phật giáo trong nghi lễ vòng đời của người Khmer ở Campuchia”. Với cách tiếp cận theo lát cắt, tác giả đã cung cấp một cách khái quát dấu ấn của Phật giáo trong các nghi lễ vòng đời của người Khmer ở Campuchia từ lúc sinh ra đến khi chết đi.
Tham luận thứ ba “Nghệ thuật, kiến trúc và điêu khắc Phật giáo ở Lào” do PGS.TS. Nguyễn Lệ Thi, chuyên gia nghiên cứu hàng đầu về văn hóa Lào trình bày. Tham luận này đã phác thảo quá trình du nhập Phật giáo vào Lào và những ảnh hưởng của của nó đến nghệ thuật, kiến trúc và điêu khắc Phật giáo ở Lào.
Tham luận thứ tư do TS. Đàm Thị Đào, chuyên gia nghiên cứu về Myanmar trình bày, bàn về “Những thách thức của Phật giáo ở Myanmar”. Với tham luận này, tác giả đã cung cấp thông tin và có những phân tích về một số vấn đề Phật giáo ở Myanmar.
Tham luận cuối cùng của TS. Phạm Thị Mùi “Phật giáo trong đời sống văn hóa tinh thần ở Thái Lan: Một số vấn đề đặt ra” đã cho thấy một bức tranh về ảnh hưởng của Phật giáo ở xứ sở chùa vàng.
Sau phần trình bày tham luận, dưới sự điều hành của chủ tọa các đại biểu đã thảo luận về những vấn đề thực tiễn hiện nay liên quan tới sự phát triển, biểu hiện và ảnh hưởng của Phật giáo. Các ý kiến nhấn mạnh rằng đời sống tinh thần, tâm linh của Phật giáo có nhiều thay đổi nhưng tinh thần cao nhất là bác ái, giúp cho con người yêu thương nhau hơn vẫn luôn được duy trì . Bên cạnh góc độ tinh thần, Phật giáo cũng ảnh hưởng đến kiến trúc và các hoạt động hàng ngày. Theo các ý kiến bình luận, đề tài cũng cần nhìn Phật giáo trong cơ tầng Đông Nam Á lục địa với tín ngưỡng, điều kiện tự nhiên, khí hậu, sinh kế tương đồng. Cần lưu ý rằng các quốc gia Đông Nam Á có những điểm chung nhưng cũng có những điểm riêng của từng các quốc gia.
Tổng kết hội thảo, PGS.TS. Võ Xuân Vinh đánh giá cao chất lượng của các tham luận cũng như các ý kiến thảo luận chung. Những ý kiến phát biểu tại Hội thảo sẽ là nguồn tài liệu quý để Đề tài tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện báo cáo trong thời gian tới.
Phòng Hành chính - Tổng hợp
Viện Nghiên cứu Đông Nam Á